1. Ανάπτυξη δομών Μεταφοράς Τεχνολογίας στην Ελλάδα TTO’s
Η Μεταφορά Τεχνολογίας είναι ο όρος που χρησιμοποιείται διεθνώς για να περιγράψει το σύνολο των διαδικασιών που εφαρμόζουν οι οργανισμοί στους οποίους πραγματοποιείται Έρευνα για να μεταφέρουν τα αποτελέσματα της Έρευνας αυτής σε έναν άλλο οργανισμό (ιδιωτικό ή δημόσιο) και ο οποίος θα αναλάβει να αναπτύξει περαιτέρω τα αποτελέσματα με στόχο τη δημιουργία καινοτόμων νέων προϊόντων και υπηρεσιών προς όφελος της Οικονομίας και της Κοινωνίας.
Η Μεταφορά Τεχνολογίας προϋποθέτει την ανάπτυξη δύο βασικών ομάδων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με:
α) Την προστασία της Διανοητικής Ιδιοκτησίας
Απαιτείται πολύ καλή γνώση των διαδικασιών και των προϋποθέσεων για την έκδοση και διαχείριση ενός τίτλου διανοητικής ιδιοκτησίας (δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, βιομηχανικό σχέδιο, υπόδειγμα χρησιμότητας, εμπορικό σήμα (trademark, copyright, κλπ.). Για να είναι επιτυχής η προσπάθεια έκδοσης ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας, θα πρέπει ο κάθε Φορέας να εφαρμόζει πολύ ξεκάθαρες πολιτικές σχετικά με τη σχέση που έχει ο Εφευρέτης με τον Φορέα, με το ποιος χρηματοδοτεί τη διαδικασία, με το ιδιοκτησιακό καθεστώς της εφεύρεσης, με τον τρόπο που μοιράζεται το πιθανό οικονομικό αποτέλεσμα της αξιοποίησης και των διαδικασιών που ακολουθεί ο Φορέας για να υλοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο αυτό το έργο, με στόχο πάντα την βελτιστοποίηση του οφέλους για την Οικονομία και την Κοινωνία, χωρίς να παραβλέπονται τα οφέλη των ατόμων. Απαιτείται επίσης προσωπικό με τεχνογνωσία στο αντικείμενο αλλά και μια ομάδα εξειδικευμένων εξωτερικών συνεργατών.
β) Την οικονομική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της Έρευνας και των τίτλων Διανοητικής Ιδιοκτησίας που κατέχει ο Ερευνητικός Φορέας
Η προστασία της Διανοητικής Ιδιοκτησίας δεν είναι αυτοσκοπός για έναν Ερευνητικό Φορέα και γίνεται για να προστατευθεί το αποτέλεσμα της Έρευνας, ώστε να μπορέσει να αξιοποιηθεί οικονομικά. Η οικονομική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της ‘Έρευνας γίνεται είτε μέσω συνεργασιών με τη Βιομηχανία, είτε μέσω παραχώρησης ή μεταβίβασης δικαιωμάτων χρήσης σε τεχνολογίες που έχουν ήδη αναπτυχθεί στον Φορέα και έχουν προστατευθεί κατάλληλα. Επιπλέον ο Φορέας μπορεί να αποφασίσει την Ίδρυση ενός Τεχνοβλαστού σαν καλύτερο τρόπο οικονομικής αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της Έρευνας. Για την ανάπτυξη των παραπάνω δραστηριοτήτων ο Φορέας θα πρέπει να έχει τις απαραίτητες εσωτερικές διαδικασίες, σαφώς αποτυπωμένες στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του. Ειδική μέριμνα θα πρέπει να υπάρχει για τη διαχείριση περιπτώσεων σύγκρουσης συμφερόντων, ή παραχώρησης ΔΙ. Αυτές οι δραστηριότητες επίσης απαιτούν εξειδικευμένο προσωπικό και πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων, καθώς και εξειδικευμένους εξωτερικούς συνεργάτες ανάλογα με το χαρτοφυλάκιο των τεχνολογιών που αναπτύσσονται σε κάθε Φορέα.
Όλες τις παραπάνω δραστηριότητες διαχειρίζονται συνήθως Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας, τα οποία μπορεί να είναι ένα τμήμα ενός ερευνητικού οργανισμού ή μια εταιρία που θα ανήκει εξ ολοκλήρου ή μερικά σε έναν ερευνητικό οργανισμό.
H Μεταφορά Τεχνολογίας είναι ένας από τους πιο αδύναμους κρίκους στο ελληνικό οικοσύστημα Καινοτομίας. Παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας που γίνεται στην Ελλάδα πραγματοποιείται στους δημόσιους ερευνητικούς φορείς (Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Ερευνητικά Κέντρα) δεν υπάρχουν στους περισσότερους από αυτούς οργανωμένοι μηχανισμοί εμπορικής αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας. Σε λίγους σχετικά ερευνητικούς φορείς λειτουργεί Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας και σε κάποιους από αυτούς η στελέχωση δεν είναι επαρκής, δεδομένου του μεγέθους του φορέα και της θεματικής του εξειδίκευσης. Επιπλέον η αποτελεσματική και οικονομικά βιώσιμη λειτουργία ενός Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας, προϋποθέτει την ύπαρξη μιας κρίσιμης μάζας ερευνητικού αποτελέσματος κάτι που δεν διαθέτουν όλοι οι φορείς.
Η Μεταφορά Τεχνολογίας χρηματοδοτήθηκε στο παρελθόν από το κράτος μέσα από τη Δράση «Γραφεία Διαμεσολάβησης» της ΓΓΕΚ. Ωστόσο, η χρηματοδότηση αυτή δεν έφερε σημαντικά αποτελέσματα ούτε σε επίπεδο δεικτών Μεταφοράς Τεχνολογίας (Καταγραφές Τεχνολογιών, Καταθέσεις Αιτήσεων για Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας, Συμφωνητικά Παραχώρησης Χρήσης, Δημιουργία Τεχνοβλαστών), ούτε σε επίπεδο Υποδομών και Τεχνογνωσίας μέσα στους Ερευνητικούς Φορείς.
Για την αντιμετώπιση των αδυναμιών αυτών η ΓΓΕΚ ανέθεσε μελέτες εμπειρογνωμοσύνης σε διεθνούς κύρους και πείρας επιστήμονες προκειμένου να διερευνηθεί η υπάρχουσα κατάσταση στη χώρα ως προς το σύστημα μεταφοράς τεχνολογίας και να σχεδιασθεί κατάλληλη δράση για την εγκατάσταση και αποτελεσματική λειτουργία μηχανισμών μεταφοράς τεχνολογίας στους ελληνικούς ερευνητικούς φορείς.
Η διερεύνηση αυτή κατέληξε στο σχεδιασμό Δράσης για την ωρίμανση και λειτουργία δομών Μεταφοράς Τεχνολογίας στην Ελλάδα, η οποία υλοποιείται από την ΕΥΔ ΕΠΑνΕΚ και περιλαμβάνει 2 Άξονες.
2. Άξονας Α: Ωρίμανση του Οικοσυστήματος Μεταφοράς Τεχνολογίας στην Ελλάδα
Απευθύνεται σε:
- Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα στα οποία δεν λειτουργεί Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας για πάνω από ένα χρόνο ή/και δεν έχουν εγκεκριμένες διαδικασίες και πολιτικές για τη διαχείριση των δραστηριοτήτων Μεταφοράς Τεχνολογίας.
- Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα (ΕΠΙ), του άρθρου 17 του Ν. 2083/1992 (Α΄ 159) και του άρθρου 11 του Ν. 3685/2008 (Α΄ 148) όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν στα οποία δεν λειτουργεί Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας για πάνω από ένα χρόνο ή/και δεν έχουν εγκεκριμένες διαδικασίες και πολιτικές για τη διαχείριση των δραστηριοτήτων Μεταφοράς Τεχνολογίας.
- Ερευνητικοί Φορείς του Αρθρου 13Α του Ν. 4310/2014, εκτός της περίπτωσης Β στους οποίους δεν λειτουργεί Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας για πάνω από ένα χρόνο ή/και δεν έχουν εγκεκριμένες διαδικασίες και πολιτικές για τη διαχείριση των δραστηριοτήτων Μεταφοράς Τεχνολογίας.
3. Άξονας Β: Χρηματοδότηση Λειτουργίας Δομών και Δράσεων Μεταφοράς Τεχνολογίας
Απευθύνεται σε:
Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα μεμονωμένα ή σε συνεργασία με άλλα ΑΕΙ ή/και ερευνητικούς φορείς, δυνητικούς δικαιούχους της παρούσας Πρόσκλησης και σε Ερευνητικούς Φορείς του Αρθρου 13Α του Ν. 4310/2014, εκτός της περίπτωσης Β μεμονωμένα η σε συνεργασία με ΑΕΙ ή/και άλλους ερευνητικούς φορείς, δυνητικούς δικαιούχους της παρούσας Πρόσκλησης για την υποβολή προτάσεων έργων (πράξεων), στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία».
