«Επένδυση, Εξωστρέφεια, Διαφάνεια» – Η Έρευνα και η Καινοτομία ως εργαλεία ανάπτυξης
Τις ενέργειες και τις δράσεις του Υπουργείου Παιδείας και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), στο πλαίσιο της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής για την Έρευνα την Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία (ΕΤΑΚ), παρουσίασε σήμερα 30/01/2012, η Υπουργός Παιδείας, Άννα Διαμαντοπούλου, σε συνέντευξη τύπου, μαζί με τον Γενικό Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας, Κωνσταντίνο Κοκκινοπλίτη.
Ένα χρόνο πριν έγινε η παρουσίαση των τεσσάρων στρατηγικών πυλώνων (ενίσχυση έρευνας- ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές-, σύνδεση έρευνας με παραγωγή, εξωστρέφεια, επιστήμη και κοινωνία) με στόχο την σύνδεσή τους με την παραγωγή, την οικονομία και την κοινωνία, την ανάπτυξη της εξωστρέφειάς τους και την προώθηση της νέα γνώσης.
Εκπονήθηκε ένα σχέδιο που να απαντά στις απαιτήσεις της εποχής, με κεντρική ιδέα τις μεγάλες αναπτυξιακές προτεραιότητες της χώρας και με στόχο νέα προϊόντα, υπηρεσίες, θέσεις απασχόλησης. Ο χώρος της Έρευνας ετέθη σε επανεκκίνηση.
Το σχέδιο αυτό υλοποιείται μέσα από στοχευμένες δράσεις χρηματοδότησης, ουσιαστικών συνεργασιών με χώρες του εξωτερικού και νέους τρόπους διαφανούς αξιολόγησης των προτάσεων.
Η Υπουργός, Άννα Διαμαντοπούλου, στην ομιλία της, τόνισε:
- Η Ελλάδα δεν μπορεί και δεν πρέπει να κινείται μόνο στον αστερισμό του PSI. Τo Υπουργείο, αλλά και οι Υπουργοί, δεν έχουν δικαίωμα στη στάση εργασίας μέχρι να ολοκληρωθούν τα ζητήματα που αφορούν στη δανειακή σύμβαση. Για αυτό και θεωρώ αναγκαίο σε κάθε Υπουργείο κάθε Υπουργός να κινείται με μεγάλες ταχύτητες ώστε να προχωρούν όλα τα αναγκαία ζητήματα.
Καθετί που καθυστερεί σε όλους τους τομείς είναι μεγάλη απώλεια για τη χώρα. Έτσι στο Υπουργείο Παιδείας κρινόμαστε καθημερινά σε όλες τις πολιτικές μας δράσεις.
- Στο χώρο της Έρευνας και της Τεχνολογίας έχει ανακοινωθεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική. Η Έρευνα και η Τεχνολογία αποτελούν μια από τις βασικές συνιστώσες για την ανάπτυξη και για την αλλαγή του μοντέλου της χώρας, που βρίσκεται σε βαθιά δημοσιονομική κρίση. Είναι σαφές ότι, με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει η Ελλάδα, η ανάπτυξη πρέπει να βασιστεί και στην αλλαγή της Έρευνας και της Τεχνολογίας, στην αλλαγή της σχέσης τους με την παραγωγή και την οικονομία, ώστε να έχουμε τελικά ένα θετικό αναπτυξιακό προϊόν.
- Έχουμε πλέον μια ολοκληρωμένη στρατηγική, η οποία βάζει την Έρευνα και την Τεχνολογία στις ράγες της ανάπτυξης και συνδέει τη γνώση με την παραγωγή και την οικονομία.
- Η διαχείριση των προτάσεων και οι αξιολογήσεις γίνονται πλέον με νέο τρόπο στη ΓΓΕΤ. Σήμερα έχουμε μια πλατφόρμα, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ΕΕ, όπου κατατίθενται οι προτάσεις στα αγγλικά, η αξιολόγηση γίνεται ηλεκτρονικά, έχουμε πλήρες μητρώο Ελλήνων και ξένων αξιολογητών. Όλα γίνονται ηλεκτρονικά και με διαφάνεια. Η πλατφόρμα αυτή είναι «περιουσιακό στοιχείο» του Υπουργείου Παιδείας και μια εγγύηση για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνονται από εδώ και πέρα η υποβολή και η αξιολόγηση των προτάσεων για ερευνητικά προγράμματα.
Μέχρι σήμερα ακολουθούσαμε διαδικασίες που έχουν σταματήσει στην Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια.
- Ο συνολικός προϋπολογισμός για την Έρευνα ανέρχεται σε 1,69 δισ. ευρώ. Είναι σε εξέλιξη προγράμματα ύψους 850 εκ. ευρώ, σε όλους τους στρατηγικούς άξονες.
Σήμερα ανακοινώσαμε σημαντικά προγράμματα στους άξονες της σύνδεσης της παραγωγής με την Έρευνα και της εξωστρέφειας. Το ένα αφορά clusters καινοτομίας – δηλαδή συνεργασίες Πανεπιστημίων, Ερευνητικών Κέντρων και επιχειρήσεων- όπου υποβλήθηκαν 23 προτάσεις με συμμετοχή 439 φορέων. Το άλλο αφορά venture capital, δηλαδή χρηματοδότηση καινοτόμων ιδεών και προτάσεων μέσω κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital), και όχι με τον μέχρι σήμερα «κλασικό» τρόπο, μέσω Υπουργείων.
Ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, Κωνσταντίνος Κοκκινοπλίτης ,στην ομιλία του ανέφερε:
- Οι δράσεις που ανακοινώνουμε σήμερα παρουσιάζουν χαρακτηριστικά μιας σύγχρονης, βιώσιμης και ενταγμένης στο παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον οικονομίας, που βασίζεται στη γνώση και στην καινοτομική επιχειρηματικότητα. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι η συνεργασία – μια δύσκολη υπόθεση για τη χώρα μας- μεταξύ των επιχειρήσεων, των ερευνητικών κέντρων, των Πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις του παραγωγικού τομέα, συνεργασία επιχειρήσεων με επενδυτές για την από κοινού ανάληψη ρίσκου για καινοτομικές επενδύσεις. Το άλλο το στοιχείο είναι η εξωστρέφεια, που μέχρι σήμερα ως χώρα δεν είχαμε να επιδείξουμε ιδιαίτερες επιδόσεις.
- Τα clusters αποτελούν ένα σημαντικό εργαλείο για την προώθηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας σε όλη την Ευρώπη και προωθούν την περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη.
- Πολλές φορές οι ιδέες και τα ερευνητικά αποτελέσματα, δυστυχώς, νεκρώνονται στη λεγόμενη «κοιλάδα του θανάτου», καθώς υπάρχει χάσμα μεταξύ του ερευνητικού αποτελέσματος και της μετουσίωσής του σε προϊόν ή υπηρεσία προς όφελος της κοινωνίας. Για να γεφυρωθεί αυτό χάσμα χρειάζεται ενεργητική συμβολή του κράτους για τη διευκόλυνση της εξέλιξης αυτής.
Πιο αναλυτικά:
1. Δημιουργία Καινοτομικών Συστάδων Επιχειρήσεων – Ένα Ελληνικό Προϊόν, Μια Αγορά: Ο Πλανήτης
Πρόκειται για δράση που ενισχύει υπάρχουσες ή υπό ίδρυση συστάδες συνεργασίας (innovation business clusters) ανάμεσα σε καινοτόμες μικρές ή μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με τη συμμετοχή ερευνητικών φορέων, και οι οποίες δραστηριοποιούνται σε τομείς όπου υπάρχει ή διαφαίνεται ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα. Η δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 30 εκ. ευρώ, με στόχο την τελική χρηματοδότηση 5-6 τέτοιων ομάδων.
2. Ταμείο Επιχειρηματικών Κεφαλαίων
Ολοκληρώθηκε ο σχεδιασμός και ξεκινά διαβούλευση για το Ταμείο Επιχειρηματικών Κεφαλαίων (Venture Capitals) με την επωνυμία «Επενδυτικές Συμμετοχές σε Καινοτόμες Επιχειρήσεις», και με συμμετοχή κατά 30% του ιδιωτικού τομέα. Στόχος του ταμείου είναι η ενίσχυση μέσω της αύξησης του μετοχικού τους κεφαλαίου, νέων ή υπαρχουσών καινοτόμων επιχειρήσεων, κυρίως υψηλής τεχνολογίας, οι οποίες, λόγω της οικονομικής συγκυρίας, δεν έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση, Η δημόσια δαπάνη θα είναι 35 εκ. Ευρώ ενώ η χρηματοδότηση θα είναι επιστρεπτέα, επιτρέποντας έτσι τη βιώσιμη ανατροφοδότηση του ταμείου.
3. Διμερείς Συμφωνίες με Κίνα και Ισραήλ για την Προώθηση της Συνεργασίας Επιχειρήσεων
Ενεργοποιούνται συμφωνίες με την Κίνα και το Ισραήλ για την προώθηση της συνεργασίας επιχειρήσεων, με τη συμμετοχή και ερευνητικών φορέων από κάθε χώρα, με στόχο την ενδυνάμωση της έρευνας και της καινοτομίας και τελικό ζητούμενο την παραγωγή προϊόντων που θα απευθύνονται στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά. Στο πλαίσιο των συμφωνιών προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η μεταφορά τεχνογνωσίας, η από κοινού χρήση ερευνητικών υποδομών και η κατοχύρωση δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας. Η δημόσια δαπάνη προβλέπεται να είναι της τάξης των 10 εκ Ευρώ ανά χώρα συνεργασίας.
4. Νέες Διαδικασίες Αξιοκρατίας και Διαφάνειας για την Έρευνα – Μείωση Γραφειοκρατίας
Απλοποιήθηκαν οι διαδικασίες προκήρυξης. Μειώθηκε ο αριθμός των απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά την αρχική υποβολή πρότασης. Όλες οι προτάσεις υποβάλλονται πλέον στην Αγγλική γλώσσα, προκειμένου να είναι δυνατή η αξιολόγησή τους και από διεθνείς κριτές/ εμπειρογνώμονες του εξωτερικού Δημιουργήθηκε ενιαίο Μητρώο/ Βάση Δεδομένων Αξιολογητών το οποίο εμπλουτίζεται και επικαιροποιείται συνεχώς. Ξεκίνησε η λειτουργία της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Υποβολής και Αξιολόγησης Έργων ΕΤΑΚ (eValuation Platform). Η πλατφόρμα επιτρέπει την εξ’ αποστάσεως και, αν χρειάζεται, τμηματική υποβολή προτάσεων και την κατηγοριοποίηση και επιλογή των αξιολογητών με συγκεκριμένα κριτήρια και όχι ονομαστικά. Επίσης, είναι προσβάσιμη από το διαδίκτυο παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα αξιοποίησης διεθνούς κύρους αξιολογητών εκτός Ελλάδας. Έτσι εξασφαλίζεται η αξιοκρατία, η διαφάνεια, η ευελιξία και η ταχύτητα εκμηδενίζοντας παράλληλα τη γραφειοκρατία.
