1. Παραγωγή Εθνικών Στατιστικών Στοιχείων για την Έρευνα & Καινοτομία
Η Γ.Γ.Ε.Κ., με βάση και τις υποχρεώσεις της χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (Απόφαση υπ΄αριθ. 1608/2003/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ε.Ε.), μεριμνά για την παραγωγή και παρακολούθηση των εθνικών στατιστικών της Ελλάδας για την Επιστήμη, την Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία. Η Γ.Γ.Ε.Κ. τον Απρίλιο του 2012 ανέθεσε (ΦΕΚ/1359/Β/25.04.2012)στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (Ε.Κ.Τ.) τη συλλογή επεξεργασία και παρουσίαση των επίσημων στατιστικών στοιχείων για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη & Καινοτομία στην Ελλάδα, καθώς και τη σύνταξη και περιοδική υποβολή στη Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Eurostat) των αντιστοίχων εκθέσεων (αποτελεί ανειλημμένη υποχρέωση της χώρας). Έκτοτε το Ε.Κ.Τ. λειτουργεί ως μηχανισμός επίσημης στατιστικής πληροφόρησης και παρακολούθησης δημόσιων πολιτικών, έχοντας καθιερωθεί ως η Εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος για τις ευρωπαϊκές στατιστικές Έρευνας, Ανάπτυξης και Καινοτομίας, συνεργαζόμενο πλήρως με την ΕΛΣΤΑΤ, την EUROSTAT και τον ΟΟΣΑ.
Σημειώνεται πως το Ε.Κ.Τ. επιλέχθηκε για τις εργασίες αυτές επειδή διαθέτει μακρά εμπειρία στη συγκέντρωση, επεξεργασία και διάθεση υλικού τεκμηρίωσης για θέματα Έρευνας και Τεχνολογίας , ενώ συνεργάζεται με την Γ.Γ.Ε.Κ . και παράγει επιστημονικά άρτιο και μη επιδεχόμενο οποιασδήποτε αμφισβήτησης αποτέλεσμα.
Οι λεπτομερείς κανόνες για τις παραπάνω στατιστικές ρυθμίζονται από εκτελεστικούς κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Εκτελεστικός Κανονισμός 1608/2012 της Ε.Ε.).Ο ως άνω εκτελεστικός κανονισμός ορίζει τους κανόνες για την παραγωγή των στατιστικών για την επιστήμη και τεχνολογία στους ακόλουθους τομείς:
- Στατιστικές για την Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α)
- Στατιστικές για τις πιστώσεις κρατικών προϋπολογισμών ή τις δαπάνες που διατίθενται στην Ε&Α (GBΑORD)
- Στατιστικές για την καινοτομία
- Στατιστικές για το ανθρώπινο δυναμικό στην επιστήμη και την τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένων στατιστικών για το φύλο και την κινητικότητα, στατιστικών για ευρεσιτεχνίες, στατιστικών για βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας και για υπηρεσίες με βάση τη γνώση, καθώς και άλλων στατιστικών για την επιστήμη και τεχνολογία.
Στο πλαίσιο που προαναφέρθηκε, τα κράτη-μέλη, και συνεπώς και η Ελλάδα, έχουν την υποχρέωση να συντάσσουν και να υποβάλλουν στην Eurostat τυποποιημένες εκθέσεις ποιότητας για στοιχεία σχετικά με:
Την Έρευνα και Ανάπτυξη/ Δαπάνες και Προσωπικό σε δραστηριότητες Έρευνας και Ανάπτυξης: Καταρτίζονται χωριστές εκθέσεις ποιότητας για τον Επιχειρηματικό Τομέα, τον Κρατικό Τομέα και τον Τομέα της Μετα-Δευτερο- βάθμιας (Τριτοβάθμιας) Εκπαίδευσης και υπό προϋποθέσεις για τον Ιδιωτικό Τομέα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, για δραστηριότητες Ε&Α σε όλη την οικονομία.
Ειδικότερα:
- Για τις δαπάνες Ε & Α, παράγονται στοιχεία για τις εσωτερικές (in house) δαπάνες Ε&Α για όλη τη χώρα και για τους τέσσερις (4) τομείς που προαναφέρθηκαν, ανά πηγή χρηματοδότησης, είδος Ε&Α, είδος δαπάνης, κύριο επιστημονικό πεδίο, Περιφέρεια, Οικονομική δραστηριότητα, απασχόληση (μόνο για τις επιχειρήσεις)
- Για το προσωπικό Ε & Α, παράγονται στοιχεία για το σύνολο του Ε&Α προσωπικού της χώρας στους ανωτέρω τέσσερις (4) τομείς, ανά είδος απασχόλησης (ερευνητές, τεχνικοί, άλλο προσωπικό υποστήριξης), φύλο, επίπεδο σπουδών, κύριο επιστημονικό πεδίο, Οικονομική δραστηριότητα, Περιφέρεια, θέσεις απασχόλησης (μόνο για τις επιχειρήσεις)
- Τις πιστώσεις του Κρατικού Προϋπολογισμού για Ε&Α (δείκτης GBΑORD): Καλύπτει την Ε&Α που χρηματοδοτείται από το κράτος (τακτικός προϋπολογισμός, Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, προσαρτημένοι προϋπολογισμοί) ανά θεματικό στόχο NABS για όλες τις κατηγορίες φορέων (φορείς του Δημοσίου, Επιχειρήσεις, Ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά Ιδρύματα). Μπορεί να έχει είτε την μορφή χρηματοδότησης έργων είτε να είναι μόνιμη (θεσμοθετημένη) χρηματοδότηση.
Την Καινοτομία στις Επιχειρήσεις (Community Innovation Survey-CIS): Καταγράφονται οι καινοτομικές δραστηριότητες των επιχειρήσεων που αφορούν καινοτομία προϊόντος (αγαθών ή υπηρεσιών) και καινοτομία διαδικασιών (οργανωτική, μάρκετινγκ). Τα στατιστικά στοιχεία για την Καινοτομία της κατηγορίας αυτής αναλύονται σε 4 τύπους: προϊόντων, διαδικασιών, εμπορίας και οργάνωσης. Επιπλέον, συλλέγονται στοιχεία για τις δαπάνες καινοτομίας συνολικά, καθώς και ανά είδος δαπάνης σε σχέση με τις παρακάτω δραστηριότητες:
- Ενδο-επιχειρησιακή (Εσωτερική) Ε&Α
- Εξω-επιχειρησιακή Ε&Α
- Αγορά μηχανημάτων, εξοπλισμού, λογισμικού και κτιρίων
- Απόκτηση εξωτερικής γνώσης από άλλες επιχειρήσεις ή οργανισμούς
- Λοιπές δραστηριότητες, όπως κατάρτιση, εισαγωγή καινοτομιών στην αγορά, κ.ά.
2. Επίσημες Εκθέσεις Ποιότητας για Στατιστικά Στοιχεία (Δείκτες) Επιστήμης και Τεχνολογίας
Στο σύνδεσμο https://metrics.ekt.gr/publications/610 υπάρχει η συλλογή των προκαταρκτικών στοιχείων για το έτος 2021, που απεστάλησαν από το Ε.Κ.Τ. στη Eurostat.
Τις πιστώσεις για Ε&Α εντός του 2021, που δόθηκαν από τον Τακτικό Προϋπολογισμό και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της χώρας (δείκτης GBARD), ανάλυση στους 14 κοινωνικο – οικονομικούς στόχους NABS, καθώς και ανάλυση της εθνικής δημόσιας χρηματοδότησης σε διακρατικά συντονιζόμενη Ε&Α, μπορείτε να δείτε εδώ.
Η έκδοση αυτή έχει δημοσιευθεί επίσης στον δικτυακό τόπο του Ε.Κ.Τ. : https://metrics.ekt.gr/publications/628
Τα τελικά στοιχεία βασικών δεικτών για τις δαπάνες και το προσωπικό Ε & Α του έτους 2020, που είναι οριστικά αποτελέσματα για τη χώρα και έχουν αποσταλεί επισήμως στη EUROSTAT, μπορείτε να δείτε εδώ.
Τα στατιστικά στοιχεία βασικών δεικτών ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ των Ελληνικών επιχειρήσεων κατά την τριετία 2018-2020 και έχουν αποσταλεί επισήμως στη EUROSTAT, μπορείτε να δείτε εδώ.
Στο σύνδεσμο metrics.ekt.gr/publications/483 υπάρχει αναρτημένη η ολοκληρωθείσα συλλογή-επεξεργασία στατιστικών στοιχείων του Ε.Κ.Τ., στην οποία παρουσιάζονται τα οριστικά δεδομένα για τους βασικούς δείκτες δαπανών και προσωπικού σε Έρευνα και Ανάπτυξη στην Ελλάδα για το έτος 2019. Τα ανωτέρω, οριστικά στοιχεία του 2019, έχουν ήδη αποσταλεί στη Eurostat.
Με βάση τα εν λόγω στοιχεία, παρουσιάζεται κατωτέρω το Διάγραμμα 1 της πορείας των Δαπανών Ε.& Α. (σε απόλυτες τιμές) και του ποσοστού των ιδίων δαπανών επί του Α.Ε.Π. κατά την τελευταία δεκαετία. Η εξέλιξη είναι ξεκάθαρα ανοδική και έχει φτάσει αισίως για το 2019 το ποσοστό του 1,27% (σχεδόν διπλασιασμός εντός εννέα ετών και μάλιστα εν μέσω σοβαρότατης οικονομικής κρίσης).
Στο επόμενο Διάγραμμα 2 απεικονίζεται σε απόλυτες τιμές η χρονική εξέλιξη των Δαπανών Ε & Α στους τέσσερις υπό εξέταση διακριτούς τομείς (Επιχειρήσεις -Τριτοβάθμια Εκπαίδευση -Κρατικός τομέας -Ιδιωτικά Μη-Κερδοσκοπικά ιδρύματα). Παρατηρείται εντυπωσιακή αύξηση (υπερδιπλασιασμός) των Δαπανών Ε & Α του Τομέα των Επιχειρήσεων κατά το χρονικό διάστημα αναφοράς.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έχει θέσει ως εθνικό στόχο για το 2030, η δαπάνη για την έρευνα να φθάσει το 1,81% του ΑΕΠ.
Περισσότερα αναρτημένα αρχεία και πληροφορίες σχετικά με τις ως άνω εκθέσεις, αλλά και πρόσθετα στατιστικά στοιχεία, χρονοσειρές και εκθέσεις είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του ΕΚΤ: metrics.ekt.gr , στην κατηγορία “ ΟΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΜΑΣ/Έρευνα & Ανάπτυξη ”.
Επίσης, στατιστικά στοιχεία Ε&Α για την Ελλάδα, όπως και συγκριτικά στοιχεία με τα άλλα κράτη-μέλη είναι διαθέσιμα στη Βάση Δεδομένων/Ιστοσελίδα της EUROSTAT.
ec.europa.eu/eurostat/web/science-technology-innovation/data
Αρμόδια μονάδα της ΓΓΕΚ:
Τμήμα Αποτίμησης και Αξιολόγησης Επιπτώσεων (υπεύθυνος: Δρ. Νικόλαος Σαργιάνος, Προϊστάμενος Τμήματος)
της Δ/νσης Σχεδιασμού και Προγραμματισμού Έρευνας & Καινοτομίας (Προϊσταμένη Δρ. Αγνή Σπηλιώτη).
