Στις 8 Μαρτίου 2022, o Γενικός Γραμματέας έρευνας και Καινοτομίας, κ. Αθανάσιος Κυριαζής συμμετείχε στην Άτυπη Υπουργική συνάντηση για την Παγκόσμια Προσέγγιση στην Έρευνα, Καινοτομία και Ανώτατη Εκπαίδευση (Ministerial conference on a global approach to research, innovation and higher education), η οποία πραγματοποιήθηκε στη Μασσαλία, υπό τη γαλλική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος του συνεδρίου ήταν να εξασφαλιστεί μια συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τον διεθνή συντονισμό των ευρωπαϊκών πολιτικών σε αυτούς τους τομείς.
Στο συνέδριο συζητήθηκαν οι βασικές αξίες και αρχές που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν από κοινού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της για την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας στους τομείς της έρευνας, της καινοτομίας και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η κυρία Frédérique Vidal, Γαλλίδα Υπουργός Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Έρευνας και Καινοτομίας, εξ ονόματος της γαλλικής Προεδρίας του Συμβουλίου, παρουσίασε τη Διακήρυξη της Μασσαλίας για τη διεθνή συνεργασία στην έρευνα και την καινοτομία, στην οποία καθορίζονται εννέα αξίες και αρχές που συμμερίζονται τα κράτη μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως η ελευθερία της επιστημονικής έρευνας, η ηθική και η ακεραιότητα και η ανοιχτή επιστήμη. Η διακήρυξη παρέχει ένα πλαίσιο για το μέλλον για δίκαιη, ανοιχτή, χωρίς αποκλεισμούς, συμμετοχική επιστήμη που λειτουργεί για το κοινό καλό, η οποία θα αποτελέσει τη βάση για διάλογο με χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι αντιπροσωπείες υποστήριξαν αυτήν την πρωτοβουλία και τόνισαν τη σημασία της ύπαρξης μιας βάσης κοινών αξιών και αρχών για τη διασφάλιση της διεθνούς συνεργασίας στην έρευνα, την καινοτομία και την τριτοβάθμια εκπαίδευση που είναι ανοιχτή και βασίζεται στην εμπιστοσύνη και την αμοιβαιότητα. Επέμειναν στην ανάγκη παροχής σε ερευνητές, καινοτόμους και φοιτητές ενός ασφαλούς περιβάλλοντος που ευνοεί τη γόνιμη συνεργασία. Επέμειναν, επίσης, στην αναγκαιότητα προώθησης της ισόρροπης και αμοιβαίας συνεργασίας με χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη συνέχεια, το Συμβούλιο θα εξετάσει τις προτεραιότητες της πρωτοβουλίας για τη δημιουργία βάσης για πολυμερή διάλογο με τους βασικούς εταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Κυριαζής ανέφερε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Υποστηρίζουμε πλήρως τις αξίες και τις αρχές της Διακήρυξης της Μασσαλίας. Τώρα είναι πιο επίκαιρες από ποτέ. Ειδικά η επιστημονική και ακαδημαϊκή ελευθερία είναι το πρώτο και σημαντικότερο όλων. Χωρίς ακαδημαϊκή και επιστημονική ελευθερία, όλες οι άλλες αξίες και αρχές είναι ελλιπείς». Ο κ. Κυριαζής τόνισε, επίσης, ότι ειδικά σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που προκαλούνται από τη ρωσική στρατιωτική επιθετικότητα και εισβολή στην Ουκρανία και την παραβίαση του διεθνούς δικαίου, η Ευρώπη πρέπει να μείνει σταθερή στις αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αυτοδιάθεσης και να σταθεί ενωμένη με την Ουκρανία. Αναλόγως, και οι άλλες αντιπροσωπείες εξέφρασαν την ολόψυχη αλληλεγγύη τους προς την Ουκρανία και τη δέσμευσή τους να διασφαλίσουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει ένας χώρος ελευθερίας για την επιστημονική έρευνα και τις δημοκρατικές αξίες, ιδίως υποστηρίζοντας ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας μέσω ευρωπαϊκών και εθνικών προγραμμάτων, για να καλωσορίσουν φοιτητές, ερευνητές και ακαδημαϊκούς των οποίων η ελευθερία απειλείται. Η Προεδρία κάλεσε την Επιτροπή να υποστηρίξει τον συντονισμό των ενεργειών των κρατών μελών για να βοηθήσουν τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους ερευνητές των οποίων η ελευθερία κινδυνεύει.
Τέλος, ο κ. Κυριαζής συμμετείχε σε απογευματινό workshop στην ενότητα: “Science Diplomacy”, όπου υποστήριξε ότι ο ρόλος της επιστήμης είναι κρίσιμος και, όπως συνέβη στην περίπτωση της πανδημίας COVID-19, έχει γίνει, από πολλές απόψεις, εργαλείο λήψης αποφάσεων, χάραξης πολιτικής και ενισχυτικό μέσο για τη διπλωματία σε τομείς πολιτικής εκτός της έρευνας και της καινοτομίας. Επεσήμανε ότι οι παγκόσμιες προκλήσεις αποτελούν de facto προτεραιότητες για την επιστημονική διπλωματία και, μεταξύ άλλων, δήλωσε: «η Κλιματική Αλλαγή, η Πράσινη Μετάβαση και η Παγκόσμια Υγεία αποτελούν τον πυρήνα της συνεργασίας μας με τους διεθνείς εταίρους μας και θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη πολλών από τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης».