Νέο Kέντρο Aριστείας (DxHub) για την προώθηση καινοτόμων λύσεων ανίχνευσης μεταδοτικών ασθενειών δημιουργείται στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), από την 1η Ιανουαρίου 2025, υπό τον συντονισμό του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ-ΙΤΕ), που πρωτοπορεί διεθνώς στην έρευνα της βιολογίας των λοιμωδών νοσημάτων και βιοϊατρικών τεχνολογιών.
Τα Κέντρα Αριστείας στοχεύουν στη συνεργασία ακαδημαϊκού χώρου, επιχειρήσεων, κυβερνήσεων και κοινωνίας. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα για τη δημιουργία του DxHub, έχει λάβει ανταγωνιστική χρηματοδότηση από την Ε.Ε. 4,7 εκ. €, και τον συντονισμό για την Ελλάδα έχει αναλάβει η Καθηγήτρια του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και υποδιευθύντρια του ΙΜΒΒ-ΙΤΕ, Ηλέκτρα Γκιζελή. Το έργο θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο, την Περιφέρεια, τον ΕΟΠΥΥ Κρήτης και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και με αντίστοιχους εταίρους στην περιοχή Oeiras στην Πορτογαλία, με συντονιστή το Πανεπιστήμιο NOVA της Λισαβόνας.
Σημαντικές μολυσματικές ασθένειες που προσβάλλουν τον άνθρωπο, τα ζώα και τις γεωργικές καλλιέργειες αποτελούν σήμερα αναδυόμενη απειλή για την ΕΕ. Η νότια Ευρώπη και η Μεσόγειος, όπου το κλίμα και ο πλούτος του υγροτόπου οικοσυστήματος επιτρέπουν τον πολλαπλασιασμό παθογόνων μικροοργανισμών, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες περιοχές. Ωστόσο και η υπόλοιπη Ευρώπη απειλείται πλέον από τις ασθένειες αυτές λόγω κλιματικής αλλαγής, αστικοποίησης και κινητικότητας των πολιτών. Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή τους είναι η γρήγορη και ακριβής διάγνωση, ιδανικά στο σημείο της λοίμωξης, με τη χρήση ειδικών, εξαιρετικά ευαίσθητων, διαγνωστικών εργαλείων.
Η έρευνα της ομάδας της Δρ. Γκιζελή, συνδυάζει τη μοριακή βιολογία, τη βιοϊατρική μηχανική και τη νανο-βιοτεχνολογία και έχει οδηγήσει σε κορυφαίες καινοτομίες, με τη δημιουργία απλών μεθόδων μοριακής διάγνωσης ασθενειών στο σημείο φροντίδας, χωρίς να απαιτείται η μεταφορά δειγμάτων σε ειδικό εργαστήριο. Αυτή τη στιγμή, οι τεχνολογίες αυτές χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση των ασθενειών που μεταδίδονται από τον άνθρωπο, τα φυτά και τα τρόφιμα, καθώς και για την παρακολούθηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
«Σε τοπικό επίπεδο, το καινούργιο Κέντρο Αριστείας DxΗub θα στοχεύσει στη δημιουργία καινοτόμων μεθόδων και εργαλείων διάγνωσης, στη δημιουργία νέων επιχειρηματικών ευκαιριών, και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας στις δύο περιοχές. Αναμένεται όμως να έχει και ευρύτερο κοινωνικό αντίκτυπο μέσω της αντιμετώπισης εθνικών, ευρωπαϊκών και παγκόσμιων προκλήσεων που σχετίζονται με αναδυόμενες απειλές, με άμεσα οφέλη για τους πολίτες και το σύστημα υγείας αλλά και τους αγρότες, παραγωγούς τροφίμων και τις σχετικές βιομηχανίες. Δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς θα έχουν στα χέρια τους συσκευές και μεθόδους για τον έλεγχο μολυσματικών ασθενειών, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας όπως αυτή που βιώσαμε πρόσφατα, η οποία επηρέασε πάρα πολύ τις τοπικές οικονομίες» ανέφερε η κα Γκιζελή.
Στον Κέντρο Αριστείας DxΗub συνεργάζονται οι επαρχίες της Κρήτης από Ελλάδα και Oeiras από Πορτογαλία, δύο περιφέρειες με σημαντικές γεωγραφικές και κλιματολογικές ομοιότητες, οι οποίες επηρεάζουν τον πολιτισμό, την επιχειρηματική δραστηριότητα και τους βασικούς τομείς που οδηγούν την οικονομία κάθε χώρας. Ο τομέας των υπηρεσιών κατέχει την πρώτη θέση, και ακολουθούν η βιομηχανία και η γεωργία. Επίσης, οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις για τη δημόσια υγεία, τη γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ διαθέτουν ανεπτυγμένα οικοσυστήματα καινοτομίας με εξαιρετικά επιτυχημένες ερευνητικές ομάδες που υποστηρίζονται από ανταγωνιστική κοινοτική και εθνική χρηματοδότηση και ευκαιρίες συνεργασίας. Η κοινή αυτή πρωτοβουλία Ελλάδας – Πορτογαλίας αναμένεται να ενισχύσει την εξωστρέφεια και ανταγωνιστικότητα των δυο περιφερειών βάσει συντονισμένου σχεδίου προώθησης καινοτόμων προϊόντων υψηλής αξίας και δημιουργίας νεοφυών εταιρειών.
Πηγή: Συνέντευξη της καθ. Ηλέκτρας Γκιζελή στο EU–LIFE, μια Ευρωπαϊκή Κοινοπραξία 15 κορυφαίων Ευρωπαϊκών ερευνητικών κέντρων τον τομέα των βιοεπιστημών, που στοχεύουν να υποστηρίξουν και να ενισχύσουν την ερευνητική αριστεία και να αποτελέσουν φωνή για την έρευνα στην ευρωπαϊκή πολιτική (περισσότερα: https://eu-life.eu/)
Διαβάστε την πλήρη συνέντευξη εδώ: